کابل ترموکوپل

کابل ترموکوپل چیست؟

کابل ترموکوپل دو سیم فلزی ناهمجنس است که در یک انتها به هم متصل شده‌اند و در دیگر انتها به یک دستگاه اندازه‌گیری دما متصل می‌شوند. این دو سیم فلزی با خواص متفاوت، ولتاژ الکتریکی تولید می‌کنند که متناسب با اختلاف دمای بین دو انتهای سیم است. جنس فلزهای استفاده شده در این مدل سیم و کابل، طول و قطر سیم‌ها، و محدوده دمای قابل اندازه‌گیری بر قیمت و عملکرد ترموکوپل تأثیر می‌گذارد. ترموکوپل‌های Grounded که سیم‌های آن با پوشش مستقیماً تماس دارند، زمان پاسخ سریع‌تری دارند اما به تداخلات الکتریکی حساس‌ترند.

انواع کابل ترموکوپل چیست؟

1. ترموکوپل نوع K : این ترموکوپل از سیم فلزی Ni-Cr (کرومل) و Ni-Al (آلومل) ساخته می‌شود. این ترموکوپل ارزان قیمت است و یکی از پرکاربردترین انواع در صنعت می‌باشد
2. ترموکوپل نوع J : این ترموکوپل از سیم فلزی Fe (آهن) و Cu-Ni (کنستانتان) ساخته می‌شود. این ترموکوپل نسبت به نوع K محدوده دمایی کمتری دارد.
3. ترموکوپل نوع T : این ترموکوپل از سیم فلزی Cu (مس) و Cu-Ni (کنستانتان) ساخته می‌شود. این ترموکوپل نسبت به سایر انواع خطی‌تر است و حساسیت بهتری دارد.
4. ترموکوپل نوع N : این ترموکوپل از سیم فلزی Ni-Cr-Si (نیکروسیل) و Ni-Si-Mg (نیسیل) ساخته می‌شود. این ترموکوپل نسبت به نوع K پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر اکسیداسیون است.
5. ترموکوپل نوع S و R : این ترموکوپل‌ها از سیم فلزی Pt (پلاتین) و Pt-Rh (پلاتین-رودیم) ساخته می‌شوند و برای اندازه‌گیری دماهای بالا مناسب هستند.
6. ترموکوپل نوع B : این ترموکوپل از پایه مثبت 70% پلاتین و 30% رودیوم، و پایه منفی 94% پلاتین و 6% رودیوم ساخته می‌شود. این ترموکوپل بالاترین دقت را در مقایسه با سایر انواع ترموکوپل‌ها ارائه می‌دهد و تنها مدلی است که می‌تواند دمای تا 1800 درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.

7. ترموکوپل نوع E : ترموکوپل نوع E از سیم فلزی Cu-Ni (کنستانتان) به عنوان پایه منفی و Ni-Cr (کرومل) به عنوان پایه مثبت ساخته می‌شود. این ترموکوپل محدوده دمایی -40 تا 900 درجه سانتی‌گراد را پوشش می‌دهد و نسبت به سایر انواع ترموکوپل‌ها قویترین سیگنال و بالاترین دقت را ارائه می‌دهد.

انتخاب نوع ترموکوپل بر اساس محدوده دمایی مورد نیاز، دقت مورد نیاز، محیط کاری و قیمت صورت می‌گیرد.

کاربرد کابل ترموکوپل

1. کابل ترموکوپل برای برقراری ارتباط بین سنسور دما (جفت حرارتی) و تجهیزات کنترل استفاده می‌شود.
2. کابل ترموکوپل به سنسوری که برای اندازه‌گیری دما مورد استفاده قرار می‌گیرد، متصل می‌شود.
3. کابل ترموکوپل در مسافت‌های طولانی دچار کمترین افت ولتاژ اندازه‌گیری شده توسط سنسور ترموکوپل می‌شود.
4. انواع مختلف ترموکوپل مانند نوع K، J، T، N، S، R و B در کاربردهای متنوعی از جمله صنایع غذایی، آزمایشگاهی و اندازه‌گیری دماهای بالا استفاده می‌شوند.
5. کابل ترموکوپل با جنس نسوز می‌تواند نقطه اتصال سرد را به نقطه حساس دما متصل کند و ولتاژ متناسب با اختلاف دما را ایجاد کند.

بنابراین، کابل ترموکوپل نقش مهمی در انتقال سیگنال دمایی از سنسور به تجهیزات کنترل و اندازه‌گیری ایفا می‌کند و در کاربردهای متنوعی در صنایع مختلف استفاده می‌شود.

استانداردهای مهم ترموکوپل

• JIS C1602: این استاندارد ژاپنی مربوط به مشخصات فنی و کالیبراسیون ترموکوپل ها است.
• ASTM E230/E230M: این استاندارد آمریکایی مربوط به مشخصات و کالیبراسیون ترموکوپل ها است.
• IEC 60584: این استاندارد بین المللی مربوط به مشخصات فنی و کالیبراسیون ترموکوپل ها است.

این استانداردها مشخصات فنی مانند جنس آلیاژهای مورد استفاده، محدوده دمایی کاربرد، دقت اندازه گیری و جداول کالیبراسیون ترموکوپل ها را تعریف می کنند. تولید کنندگان ترموکوپل ها باید این استانداردها را رعایت کنند تا محصولات آنها از کیفیت و قابلیت اطمینان لازم برخوردار باشند.

انواع مدل ترموکوپل از نظر هادی، ظاهر،عایق

جنسهادی کابل های ترموکوپل

1. مفتولی
2. نیمه افشان
3. افشان

شکل ظاهری کابل ترموکوپل

1. کابل ترموکوپل تک زوج و چند زوج
2. کابل ترموکوپل تخت
3. کابل ترموکوپل گرد

عایق کابل ترموکوپل

1. پی وی سی (PVC)
2. پلی اتیلن (PE)
3. پلی اتیلن های کراس لینک شده (XLPE)
4. سیلیکون و لاستیک (Silicon Rubber)
5. انواع تفلون ها
6. نوار میکا + نخ های ابریشم + سیم های نازک

این عایق ها با توجه به ویژگی های خود مانند محدوده دمایی، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و انعطاف پذیری برای کاربردهای مختلف ترموکوپل ها مورد استفاده قرار می گیرند.